به گزارش خبرنگار مهر، استان کرمان سرزمینی چهار فصل با اقلیمهای متفاوت است به گونه ای محمد علی اینانلو کرمان را سرزمین عجایب طبیعی و شگفتیها لقب داده است سرزمینی بکر و دست نخورده که زمینه ای مناسب برای رونق گردشگری دارد اما بسیاری از مناطق این استان که بیشترین پهنه سرزمینی در کشور را نیز به خود اختصاص داده است ناشناخته باقیمانده است و این درد عمیقی است بر تن صنعت گردشگری استان کهن و تاریخی کرمان که رفعش نیاز به همتی بلند دارد.
کرمان را با نام قلعه ها و ارگها و ابنیه تاریخش می شناسند اما این استان کوهستانهای سرسبز پوشیده از جنگلهای گردو و گل و رودخانه های جاری در دره های عمیق دارد که باورش برای افراد غیر بومی کمی مشکل است.
یکی از زیباترین شهرستانهای کرمان بافت است و در این شهرستان زیبا روستایی وجود دارد به نام جفریز که یکی از شگفت انگیزترین مناطق گردشگری ایران را در خود جای داده است.
جفریز در لغت به معنای مکانی است که دو رودخانه به هم می پیوندد و این نشان از پر آبی روستای جفریز دارد، مردمان این روستای زیبا که یکی از مناطق هدف گردشگری کشور نیز نام گرفته کشاورز پیشگانی هستند گردو کار که اصلیت ترک و تاجیک دارند که سابق بر این از عشایر استان کرمان محسوب می شدند.
چشم سبز زمین هزاران غارنورد را به سوی خود می کشاند
طبیعت زیبای این روستا به حدی شگفت انگیز است که بسیاری ان را با روستاهای شمال کشور مقایسه می کنند و کوهها و دره ها و اطراف رودخانه های این منطقه مملو از گیاهان خوش بو و درختان بادام و گردو است اما مهمترین عامل شهرت گردشگری جفریز که اغلب گردشگران خارجی را به سمت خود می کشاند غار شگفت انگیز جفریز یا همان "چشم سبز" است.
گوشه ای از طبیعت جفریز
جنگلهای مملو از آلاله، گون، پسته وحشی و بادام کوهی طبیعتی بی نظیر به منطقه داده است بطوریکه در سایه برخی از درختان جنگ انبوه نورگان رودخانه های پر آب و چشمه سارهای زیبا جاریست و آسمان جفریز نیز توسط پرندگان رنگارنگ و کم یاب از جمله بلبلهای رنگی، عقاب طلایی، تیهو و کبک زینت شده است و تمام اینها تنها گوشه ای از یک روستای استان کرمان است استانی که به دلیل کم کاریهای صورت گرفته در عرصه معرفی پتانسیلهای گردشگری این صنعت را به پتانسیلی فراموش شده تبدیل کرده است.
گردشگری در اعماق زمین/ اینجا بدون راهنما وارد نشوید
در این میان غار جفریز با چندین دهانه مختلف زمینه را برای گردشگری در اعماق زمین مهیا کرده است و سالانه صدها گروه غارنوردی داخلی و خارجی از این غار بازدید می کنند و برخی از اهالی روستا نیز رفته رفته به راهنمایان غارنوردی تبدیل شده اند عمق زیاد، جاری بودن آب در غار و شرایط خاص منطقه شرایطی را ایجاد کرده است که ورود به غار جفریز بدون راهنما بسیار خطرناک و دور از ذهن است به همین دلیل دهانه غار در اقدامی سوال برانگیز به وسیله میله های فلزی مسدود شده است.
در اطراف این غار مملو از فسیلهای موجودات بجای مانده از دوران کرتاسه است که هر یک رد پایی از دیرینه شناسی این سرزمین زیبا دارد.
بخشهای مختلفی از استان کرمان در دوران کرتاسه دریا در فلات مرکزی ایران نفوذ کرد و استان کرمان نیز بخشی از این مناطق بود و قسمتهایی از کرمان نیز زیر آب رفت که غار آبی جفریز نیز باز مانده از آن دوران است و هزاران قندیل حوضچه های آب و رودهای جاری در اعماق این غار زیبا و سنگهای و دیواره های سیقل داده شده با آب، یادگاری از آن دوران است.
دهها تالار زیر زمینی بزرگ شکوهی وصف ناشدنی به جفریز داده است
ساختار غار آهکی است با قندیلهای زیبا مکانی منحصر به فرد را برای گردشگری در اعماق زمین ایجاد کرده است که گردشگران به صورت خودجوش از آن بازدید می کنند و البته تاکنون هیچ کوششی از سوی دستگاههای دولتی برای بهسازی این مکان برای بازدید گردشگران انجام نشده است.
آب موجود در غار شیرین است و ناشی از آبهای زیر زمینی و بارندگی های فراوانی است که در ایام مختلف سال در این منطقه می بارد.
دهانه غار با چاهی 8 متری آغاز می شود
محمد صدیق کوهنورد کرمانی در خصوص این غار به خبرنگار مهر گفت: این غاردهانه های مختلف دارد که روستائیان محلی برای اینکه بتوانند از تخریب غار و ورود حیوانات وحشی به درون آن جلوگیری کنند و همچنین افراد غیر حرفه ای وارد غار نشوند دهانه ها را درب فلزی گذاشته اند که این مسئله به دلیل اینکه غار باید به دور از هر گونه دخالت انسانی باشد برای طبیعت دوستان قابل درک نیست.
وی افزود: برای ورود به این غار زیر زمینی زیبا ابتدا باید از دهانه چاه مانندی به عمق هشت متر عبور کرد این دهانه بر کوهی مشرف بر روستای نزدیک غار قرار دارد.
صدیق گفت: پس از عبور از دهانه ورودی غار وارد تالار بزرگی می شویم که چندین انشعاب دارد که سه ورودی این تالار اصلی است.
دنیای شگفت انگیز زیر زمین
وی ادامه داد: انشعابهای اصلی و برخی از دهلیزهای فرعی خود به تالارهای بزرگتری ختم می شود که در گوشه گوشه آن حوضچه های کوچک آب وجود دارد و در انتهی دهلیزها رودی زیر زمینی جاری است و از سقف و برخی دیواره ها آب جاری است.
وی افزود: در بسیاری دهلیزها و تالارها استلاگمیتهای وجود دارد که بر زیبایی غار افزوده است.
صدیق افزود: وسعت تالارها به حدی شگفت آور و مرتفع است که انسان را در اعماق زمین به شگفتی وا می دارد.
وی افزود: برخی دهلیزهای غار نیز آنقدر کم ارتفاع است که برای عبور ارتفاعی در حد 30 سانتیمتر دارد و باید سینه خیز از آنها عبور کرد و بسیاری از این دهلیزها نیز مسدود است اما برخی نیز دارای طول زیادی است و باید بررسی و نقشه برداری شوند.
وی افزود: قندیلهای مرتفع و زیبای این غار بسیار منحصر به فرد و زیباست و دنیای دیگری در اختیار گردشگران قرار گرفته است.
جفریز از نگاه علمی
محمد رضا قطبی محقق و کوهنورد حرفه ای و استاد دانشگاه است، وی نیز در خصوص غار جفریز به خبرنگار مهر گفت: این غار روزگاری در میلیونها سال قبل در زمان کرتاسه زیر آب بوده است و در واقع به دلیل فرسایش آبی به وجود آمده است.
این استاد دانشگاه گفت: آب طی سالها سنگها را شکسته و اشکال بسیار زیبایی را به وجود آورده است و غاری شگفت آور ایجاد کرده است.
وی ادامه داد: از خطوط روی سنگها مشخص است که سطح آب در این غار به تدریج پائین رفته است و فرسایش شدید را ایجاد کرده است زمانی این مکان دریا بوده و شروع پیدایش غار حدود 80 میلیون سال قبل است و آب به تدریح رسوبات را در خود حل کرده است و انحلالهای زیبا ایجاد کرده است.
قطبی افزود: سرعت این انحلال بسیار کند و طی سالهای متوالی بوده است اما شکستهای مختلف به خصوص در سقف این غار نشان می دهد غار جفریز همچنان زنده است و شاهد تغییرات واضح است و شکستهایی در سقف ایجاد شده و به همین دلیل کف غار در برخی جاها به دلیل ریزش تدریجی گل آلود شده است.
وی ادامه داد: زایش این غار ادامه دارد و صحنه های زیبایی را ایجاد کرده است.
نگرانی فعالان محیط زیست از گردشگری غیرمسئولانه در جفریز
زهرا ابراهیمی فعال محیط زیست اما نگاه دگرگونه ای به این غار دارد و به مهر می گوید: متاسفانه گردشگری غیر مسئولانه به بسیاری از آثار گردشگری به خصوص آثار طبیعی آسیب وارد کرده و گستره این مسئله حتی به اعماق زمین در جفریز نیز رسیده است.
وی گفت: دربهای غار در حرکتی بسیار غیر مسئولانه با درب آهنی بسته شده است در حالیکه این غار باید کاملا دست نخورده باقی بماند.
وی ادامه داد: پس از اینکه وارد غار می شویم نردبانی زنگ زده در ابتدای غار به وسیله کوهنوردان نصب شده است که به هیچ وجه قابل اعتماد نیست و خود عاملی ناسازگار با محیط است اما آنچه که نگران کننده تر است رویش قارچهایی است که تنها بر روی زباله های کوهنوردان می رود و این مسئله اکوسیستم غار را تهدید می کند.
ابراهیمی خاطرنشان کرد: در کف غار پوشیده شده است از نخهایی که کوهنوردان برای گم نشدن در غار به دنبال خود کشیده اند و حتی در برخی موارد به صورت تارهای عنکبوتی شده اند که بسیار تاسف برانگیز است.
این فعال محیط زیست اضافه کرد: بسیاری از قندیلهای غار به دلیل زیبایی شکسته شده اند و برای زیبایی به خانه ها برده شده است که بسیار عجیب است زیرا در بسیاری کشورها درب غارها باز است و همه می آیند و تماشا می کنند لذت می برند و می روند اما در این غار افراد آمده اند دیده اند زباله ها را به جا گذاشته اند و قندیلها را هم شکسته اند به همین دلیل چنین مکانهایی باید مورد حفاظت قرارگیرند تا حفظ شوند و در این زمینه باید در جامعه فرهنگ سازی شود.
وی به مورد غم انگیز دیگری اشاره کرد و گفت: غارنوردان غیر حرفه ای با ورود به این غار و در اعماق زمین اسم خود را با اسپریهای شیمیایی بر روی قندلهای چندین متری و در تالارهای بی نظیر غار نوشته اند که صدمه ای غیر قابل جبران ایجاد کرده اند که کاملا غیر قابل درک است.
شهرستان بافت بهشت غارنوردان
فرماندار بافت نیز در گفتگو با مهر از زیبایی های منحصر به فرد شهرستان بافت گفت و افزود: در بافت رودخانه ها، جنگلها و مناطق محافظت شده فراوانی وجود دارد و در حوزه غارنوردی دو غار آبی در بافت وجود دارد که غار طرنگ و جفریز هستند.
محمد علی بهروز افزود: تنها در یک دوره کوتاه زمانی هزاران نفر از این غار بازدید می کنند و این نشان می دهد باید حفاظت لازم از غار انجام شود اما در این میان فرهنگ سازی بسیار اهمیت دارد.
وی ادامه داد: باید سرمایه گذاری لازم در راستای ایجاد امکانات رفاهی در این مناطق انجام شود زیرا هر سال هزاران گردشگر از این مناطق بازدید می کنند.
بهروز با اشاره به لزوم همکاری رسانه ها برای آشنا کردن گردشگران با این مناطق گفت: تالارهای زیر زمینی، قندیلهای چند میلیون ساله و زیبا و آبهای جاری در اعماق زمین بسیار زیبا و منحصر به فرد هستند.
وی همچنین از ساخت مستند 30 دقیقه ای از این غار خبر داد و گفت: جریان غارنوردی توسط سه گروه به صورت همزمان در این مستند به تصویر کشیده شده است.
فرماندار بافت گفت: این مستند به خوبی غار جفریز را به تصویر کشیده است و پتاسیلهای گردشگری روستای جفریز را معرفی کرده است.
استان کرمان مملو از شگفتیهای طبیعی همچون غار آبی چشمه سبز است اما کمتر معرفی این غارها مورد توجه مسئولان میراث فرهنگی قرار گرفته که همین امر کرمان را در جذب گردشگر در زمینه اکوتوریسم با غفلت مواجه کرده است.
.............................
گزارش: اسما محمودی
نظر شما